Na Idade Media a cidade de Lugo, no seu espacio intramuros dividíase en dous burgos: o Chamado Burgo Nobo, a carón da porta de San Pedro, acceso dos peregrins a San-Yago, e ben perto da Ferrería (nas inmediacións de Santo Mingos). Outro burgo, era o fundado por Odoario (750-780) que era o Burgo Vello (locus eclesiastico) espallándose no século X po la chamada Rúa Noba ou Maior. Dentro do Burgo Vello, existían os barrios seguintes:

  • FIEIS DE DEUX, hoxe en día Plaza de Pío XII é antes do Bon Xesús. é a Rúa da Catedral.
  • FALCON. con as Rúas do Falcón é do Moucho.
  • TANARIA.rúa da Tineria é do Miño
  • CAMPO, con a praza do Campo é bispo Basulto.
  • CREUS, con a Rúa da Cruz.
  • CANONICA, con a Rúa dos Cregos.
  • BATITALES, con a Rúa do Doutor Castro ou das docerías.
  • POZO DA PINGUELA, con o fondo da praza do Campo.
  • FONTE DA PINGUELA, Xunto a Porta Miñá.
  • BERMUDO SÁNCHEZ, rúa actual do Conde de Pallares, é antano Rúa Travesa.
  • PORTAL DOS LOBOS, que era recordo da porta de acceso na muralla medieval o burgo Vello, é que estaba no fondo da actual praza Maior, antes das Cortiñas de San Román é Campo Lucense, onde hoxe esta a escalinata de Pimentel.

Tamén o entramado defensivo deixou a súa sinal na toponimia, así:

  • CASTELO, entre a porta de San pedro é a Praza Maior, o actual Campo Castelo"
  • TORRES DOS CONDES DE LEMOS. na actual praza do Ferrol.
  • ALMENA DO REY, na actual porta do Bispo Odoario.
  • TORRES DA PORTA NOBA, na actual porta Noba.
  • TORRES DA PORTA MIÑÁ, na actual Porta Miña.
  • TORRE MURIEGA, ( Noriega o do Postigo) na actual Porta de Santiago, do boquete ou do Postigo.

Tamén e amais das mencionadas torres e fortalezas da muralla, existiron outras fortalezas interiores, entre as que mencionamos:

  • TORRE DOS VIVEIRO, na rúa da Cruz,
  • TORRE DE VOAN, perto da porta miña.
  • TORRE DE D.ALFONSO, na rúa Noba, a altura do Pazo da Maza.
  • TORRE DE BERMUDO SANCHEZ, (cecais a mesma de Aguiar) no edificio do Casino.

Outros pazos e casas:

  • CASA DA CANONICA OU DE ANTEALTARES, na rúa dos Cregos, perto da actual praza maior.
  • PAZOS EPISCOPAIS, ó carón da Canónica o Rúa dos Cregos.
  • CASA DOS ANIVERSARIOS, perto de a Porta Miña.
  • CASA DE PEDRO MONTENIGRO, perto de a Porta Miña.
  • ALVERGUERIA VELLA, O HOSPITAL DE SANTA MARÍA, na rúa dos Cregos.

Autor: Xosé Manuel Abel